Τρία χρόνια μετά το απογοητευτικό The Woman in the Fifth, ο σκηνοθέτης των My Summer of Love και Last Resort, Pawel Pawlikowski επιστρέφει στη πατρίδα
του και μας παρουσιάζει το Ida.
.jpg)
Βρισκόμαστε στη Πολωνία της δεκαετίας του ’60. Κεντρική ηρωίδα
είναι η Ida, μια νεαρή δόκιμη μοναχή που δεν
έχει δει ποτέ της τον έξω κόσμο, αφού βρέθηκε από μικρή στα ορφανοτροφείο και
από εκεί απευθείας στο μοναστήρι. Οι γονείς της σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της
Κατοχής, χωρίς εκείνη να γνωρίζει λεπτομέρειες, και μοναδική συγγενής της είναι
η θεία της Wanda, η οποία στο
παρελθόν αρνήθηκε να αναλάβει την επιμέλειά της. Πριν η Ida δώσει τον όρκο του μοναχισμού, υποχρεούται να αποχαιρετήσει
τα εγκόσμια και να γνωρίσει τη θεία της.
.jpg)
Εκείνη είναι μια ξεπεσμένη δικαστικός που περνάει το χρόνο
της φλερτάροντας και περνώντας το χρόνο της με διάφορους άνδρες. Παρότι η σχέση
των δύο είναι τεταμένη, όταν η Ida ζητάει
να μάθει το παρελθόν της, έρχεται αντιμέτωπη με μυστικά που συνταράζουν τα
πιστεύω της και μαζί με τη θεία ξεκινούν ένα ταξίδι για να βρουν τι πραγματικά
συνέβη στους γονείς της.
.jpg)
Πως μπορείς να
απαρνηθείς κάτι που δεν έχεις γνωρίσει; Παρά τους ελάχιστους διαλόγους, ο Pawlikowski καταπιάνεται,
επιφυλακτικά αλλά όχι επιδερμικά, με πολλά ζητήματα από τη κατάσταση της
Πολωνίας κατά τη ναζιστική κατοχή αλλά και στη μετέπειτα κουμουνιστική της
περίοδο, τη θέση της θρησκείας σε μια τέτοια κοινωνία μέσω μιας μικρής, σχεδόν
κοινότυπης για την εποχή ιστορίας.
Το πρώτο που μας κάνει εντύπωση είναι ο τεχνικός τομέας, αφού εκτός της ασπρόμαυρης κινηματογράφισης, ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί
παλιομοδίτικο aspect ratio 4:3 (οι διαστάσεις της παλιά “τετράγωνης” τηλεόρασης) αλλά
και πολύ ιδιαίτερο καδράρισμα, με το επίκεντρο του ενδιαφέροντος της κάθε
σκηνής θα βρίσκεται στριμωγμένο σε κάποια γωνία του πλάνου. Με εξαίρεση της “τετράγωνης”
αναλογίας η οποία δεν μου φάνηκε να προσφέρει κάτι χωρίς ωστόσο και να ενοχλεί,
ο Pawlikowski αξιοποιεί πλήρως το
άσπρο-μαύρο για να φωτίσει την αγγελική μορφή της Ida ενώ ταυτόχρονα με τα ακεντράριστα
πλάνα μας οδηγεί το βλέμμα σε μικρές λεπτομέρειες που καθορίζουν το περιβάλλον
στο οποίο ζουν οι ήρωες.
Η νεαρή Agata
Trzebuchowska που πρωταγωνιστεί δεν είναι επαγγελματίας ηθοποιός. Ο
σκηνοθέτης αδυνατούσε να βρει την κατάλληλη για το ρόλο και παρακάλεσε τους
φίλους του, όταν βλέπουν κάποιο ενδιαφέρον πρόσωπο στο δρόμο να το
φωτογραφίζουν. Έτσι ακριβώς και έγινε, με την Agata να “ανακαλύπτεται” τυχαία σε ένα καφέ, και να πείθεται να
περάσει από οντισιόν, με το αποτέλεσμα να είναι σχεδόν υπερφυσικό.
Χωρίς να
χρειάζεται να επιδείξει ιδιαίτερες ερμηνευτικές ικανότητες, άλλωστε τα λόγια
που ξεστομίζει είναι ελάχιστα, η Agata
μας παίζει με το σώμα της αλλά κυρίως με τα πελώρια κατάμαυρα μάτια της,
που ο Pawlikowski τόνιζε με κάθε
ευκαιρία.
Και εκεί που η ταινία πάει από το καλό στο καλύτερο, έρχεται
το τελευταίο τέταρτο και σαν wrecking ball δίνει
μία και τα κάνει όλα λαμπόγυαλο. Χωρίς φυσικά να μπορώ να αποκαλύψω τι ακριβώς
συμβαίνει, αυτά τα τελευταία δεκαπέντε λεπτά μοιάζουν τόσο αδούλευτα, τόσο
κακογυρισμένα, και παρότι σεναριακά δίνουν τη λύση, προκάλεσε διαμαρτυρίες στη λογική μου.
Το Ida καταφέρνει
να είναι γεμάτο από αντιεμπορικούς όρους, όπως ασπρόμαυρη φωτογραφία,
ερασιτέχνες ηθοποιοί, πολωνικό δράμα και ελάχιστοι διάλογοι αλλά η μοναδική του
ποιότητα το μετατρέπουν σε ένα mainstream
διαμάντι. Απόδειξη τα 3,7 εκατομμύρια που συγκέντρωσε στη στριφνή ακατάδεκτη
αμερικανική αγορά. Μη το φοβηθείτε και δώστε του μια ευκαιρία.
6,5/10
Αλέξανδρος Κυριαζής
Αποκλειστικά για το City Portal Salute Salonica
Δημοσίευση σχολίου